SpaceX’in Artemis programı çerçevesinde geliştirdiği insanlı Ay aracı Starship HLS, 2027 yılında planlanan insanlı Ay görevi için bazı takvim problemleriyle karşı karşıya. NASA güvenlik analisti Paul Hill’in Teksas’taki Starbase tesisine gerçekleştirdiği ziyaretin ardından yaptığı açıklamalara göre, aracın takvimi oldukça yoğun ve bu durum görevlerin yıllarca ertelenme riskini gündeme getiriyor.
Starship HLS projesinde gecikmeler yaşanmakta
Gecikmenin en önemli sebeplerinden biri, yörüngede kriyojenik yakıt transferi konusundaki teknik zorluklar. Starship HLS’nin Ay yüzeyine inebilmesi için Dünya yörüngesinde yakıt ikmali yapması gerektiği halde, SpaceX bu teknolojiyi henüz geliştirebilmiş değil.
Mikrogravite ortamında sıvı ve gazın tank içinde ayrılmaması, yakıtın doğru şekilde aktarımını engelliyor. Sıvı oksijen ve sıvı metan gibi düşük sıcaklıklarda saklanan kriyojenik yakıtların en ufak bir ısıda buharlaşması, yakıt kaybı ve güvenlik risklerine yol açabiliyor.
Tank bağlantılarındaki sızdırmazlık sorunları ve büyük Starship tanklarının izolasyonu da sürecin yavaşlamasına sebep oluyor. Bunun yanı sıra, Raptor motorlarındaki tasarım değişiklikleri de ilerlemeyi kısıtlayan başka bir etken olarak öne çıkıyor.
SpaceX, 2023 yılında 2025’in başlarına kadar yörüngede yakıt ikmali denemesi gerçekleştireceğini açıklamıştı, ancak bu henüz hayata geçirilmedi. Elon Musk, yakın zamanda yaptığı bir açıklamada, gelecek yıl yakıtın yeniden kullanılabilirliğini göstereceklerini ifade etti.
Ayrıca, ABD ve NASA Artemis görevinin birçok aşamasında özel şirketlerle iş birliği yapmaya devam ediyor. SpaceX gibi önemli bir bileşende yaşanacak bir gecikme, Çin’in 2030 yılına kadar kendi insanlı aracıyla ABD’den önce Ay’a inmesine yol açabilir.
Tüm bu durumlardan bağımsız olarak, Artemis programının ikinci aşaması olan Artemis 2 görevi, dört astronotu Ay’ın etrafında döndürecek şekilde 2026’da fırlatılmak üzere planlanan takvimde ilerlemekte. İnsanlı iniş görevine yönelik Artemis 3 için ise 2027 yılı hedefleniyor. ABD’nin son insanlı Ay inişi, 1972’de gerçekleştirilen Apollo programı ile olmuştu.
Leave a comment