Yapay zeka teknolojisinin yaygınlaşması, beraberinde önemli bir sorun olan elektronik atıkları da gündeme getiriyor. Nature Computational Science dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, bu teknolojik gelişmenin çevresel etkilerine dair dikkat çekici bir uyarıda bulunmuş durumda.
Yapay zeka kaynaklı elektronik atık sorunu büyüyor
Bu çalışmanın sonuçlarına göre, önümüzdeki on yıl içinde yapay zeka kaynaklı elektronik atık miktarının 1,2 ila 5 milyar ton arasında bir seviyeye ulaşabileceği tahmin ediliyor. Bu, yaklaşık 20 milyar akıllı telefon veya 10 milyar iPhone’un üretebileceği atık miktarı ile eşdeğer kabul ediliyor. Küresel akıllı telefon sayısının 8,5 milyarın üzerinde olduğu dikkate alındığında, bu rakamlar gerçekten çarpıcı bir büyüklüğe işaret ediyor.
Ayrıca, elektronik atıkların karakteristik yapısı da ciddi bir değişim gösteriyor. Geleneksel olarak ev aletleri ve ekranlar en büyük payı alırken, yapay zekanın yükselmesiyle bilgisayar çipleri ve ekran kartları bu süreçte öne çıkmaktadır.
Yüksek performanslı bilgi işlem sistemlerinin ömrünün sınırlı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, yapay zeka çok sayıda çip ve ekran kartı tüketecek ve bu durum elektronik atık sorununu daha da derinleştirecek.
Bu artışın çevresel etkileri oldukça kapsamlı. Elektronik atıklar genellikle cıva ve sera gazları gibi zararlı maddeler içeriyor ve geri dönüştürülme işlemi yapılmadığında ciddi kullanıcı sorunlarına yol açabiliyor. Araştırmacılar, yalnızca 2023 yılında yapay zeka kaynaklı elektronik atık miktarının 2,6 ton olduğunu ve gerekli müdahale yapılmazsa bu rakamın gelecek yıllarda bin kat artabileceğini vurguluyor.
Araştırma, 2030 yılına kadar yapay zeka kaynaklı elektronik atıkların artışını yüzde 16 ila 86 oranında sınırlamak adına bazı alternatif yaklaşımlar öneriyor. Bu yaklaşımların arasında, bilgisayar cihazlarının atılmak yerine yeniden kullanılabileceği ve farklı amaçlarla değerlendirildiği döngüsel ekonomi modeli ön planda bulunuyor.
Yorum Yap